Aktualność artykułu została zweryfikowana według stanu prawnego na dzień 19.07.2022 r.
Studia są kolejnym etapem nauki w życiu wielu młodych ludzi. Wybierając wymarzony kierunek, w głowie pojawia się pytanie, jak będzie wyglądało nasze nowe, studenckie życie.
Idąc na studia, często mamy doświadczenie w postaci angażowania się w społeczność samorządu uczniowskiego. Podczas wielu lat uczęszczania do szkoły część z nas pełniła funkcję gospodarza klasy, skarbnika, sekretarza czy też przewodniczącego samorządu uczniowskiego.
Starosta nie jest obligatoryjną funkcją, którą spotykamy na uczelni. Jest to rozwiązanie, które funkcjonuje w zależności od unormowania w danym regulaminie samorządu. Często się zdarza, że podczas jednego z pierwszych wykładów, w którym uczestniczy większość studentów danego roku, odwiedza nas opiekun roku lub starszy student z samorządu studenckiego i przekazują, że za chwilę zostaną przeprowadzone wybory starosty.
Podczas prezentacji roli oraz zadań starosty, wielu zadaje sobie pytanie, o co dokładnie chodzi i kim jest starosta. W niektórych regulaminach samorządów przedstawiono zasady wyboru starosty. Starosta zwykle wybierany jest bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby studentów danego roku w wyborach równych i bezpośrednich oraz w głosowaniu tajnym. Według niektórych regulacji z chwilą wyboru starosta jako jednoosobowy organ samorządu, staje się członkiem organu samorządu studenckiego na poziomie wydziału.
Poniżej przedstawiono podstawowe obowiązki należące do starosty. W zależności od uczelni, funkcje i zakres ich obowiązków mogą się znacząco różnić, dlatego należy zapoznać się regulaminem samorządu, gdzie znajdziecie wszelkie informacje.
Starosta roku jest łącznikiem studentów danego roku z samorządem wydziałowym, różnymi organizacjami działającymi na uczelni, z władzami wydziału, z prowadzącymi zajęcia czy dziekanatem. Często sprowadza się to do pomocy studentom w kontaktach z powyżej przywołanymi.
Starosta jest reprezentantem studentów swojego roku w bieżących sprawach dydaktycznych, organizacyjnych i administracyjnych. Można powiedzieć, że jest to strażnik interesów i praw studentów. Często pełni funkcję mediatora, rozwiązując problemy indywidualne, ale i grupowe na linii student-student czy student/studenci-prowadzący zajęcia. W praktyce sprowadza się to do stałego kontaktu starosty roku ze studentami, starostami grup, opiekunem roku i dziekanem właściwym do spraw studenckich.
Ciekawym rozwiązaniem jest powołanie zastępcy starosty oraz starostów grup. Starosta grupy jest ciekawym rozwiązaniem zwłaszcza dla dużych kierunków, liczących co najmniej kilka grup. Starosta grupy również reprezentuje interesy studentów, ale wyłącznie w konkretnej grupie. Sprowadza się to najczęściej do ustalania terminów zaliczeń i przekazywania informacji od prowadzącego. Niewątpliwie odciąża to starostę roku.
Jednym z podstawowych zadań starosty jest ustalenie, najlepiej wspólnie ze studentami, terminów egzaminów w sesji i przedstawienie tej propozycji prowadzącym zajęcia.
Starosta pełni również funkcję informacyjną, przekazuje studentom danego roku wszelkie informacje dotyczące toku studiów, programu studiów oraz kalendarium akademickiego. Dostarcza studentom ważnych informacji od prowadzących zajęcia, pracowników dziekanatu czy organizacji uczelnianych. Starosta roku jest uprawniony również do otrzymywania materiałów dydaktycznych, niezbędnych dla wszystkich studentów.
Dwa razy w roku starosta jest odpowiedzialny za zebranie oraz złożenie w dziekanacie elektronicznych legitymacji studenckich w celu przedłużenia terminu ich ważności na kolejny semestr. Praktyka związana z pandemią COVID-19 ograniczyła kontakt starosty ze studentami roku i bardzo często umożliwiała studentom indywidualne przedłużanie legitymacji we właściwym dziekanacie.
Zgodnie z art. 85 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. 2022 poz. 574 z późn. zm.) student ma prawo do przystąpienia do egzaminu komisyjnego przy udziale wskazanego przez niego obserwatora. Na wielu uczelniach wprowadzony został także przepis, który stanowi, że, za zgodą studenta, starosta roku może uczestniczyć także w charakterze obserwatora podczas egzaminu komisyjnego.
Starosta roku jest uprawniony do wystąpienia do prodziekana ds. studenckich z wnioskiem o zmianę wykładowcy lub prowadzącego ćwiczenia na prośbę reprezentowanych studentów.
Warto wspomnieć, że kadencja starosty trwa zazwyczaj aż do końca studiów, jednakże istnieją sposoby, aby ten mandat wygasł. Dzieje się to m.in. w przypadku:
- utraty statusu studenta,
- zawieszenie w prawach studenta,
- zmiany kierunku studiów,
- odwołania przez studentów danego roku,
- złożenia rezygnacji,
- dyscyplinarnego pozbawienia funkcji oraz
- śmierci.
Warto również wspomnieć o pewnych zaletach pełnienia funkcji starosty. Jest to osoba, która wie najwięcej o życiu na wydziale, często dysponuje informacjami z pierwszej ręki. Starosta wchodzi zazwyczaj również do samorządu wydziałowego, gdzie poza prawem głosu, może także starać się o pełnienie innych funkcji, tj. członkostwo w różnych komisjach, sekcjach itp. Aktywne działanie w samorządzie jest również okazją do poznania wielu nowych osób oraz nauczenia się wielu rzeczy, takich jak nauka negocjacji, lepsza komunikacja, zwiększenie pewności siebie, co ułatwi nam życie już poza uczelnią.
Starosta to bardzo ważna i potrzebna osoba. Reprezentuje studentów kierunków liczących od kilkunastu do kilkuset studentów. To właśnie starosta odpowiada przed Wami za Wasze prawa i Wasze interesy.
Zanim wybierzecie starostę pamiętajcie, aby zastanowić się, czy potraficie zaufać kandydatowi na to stanowisko, czy jednak sami podejmiecie wyzwanie bycia rzecznikiem studentów Waszego roku, mając już doświadczenie na poziomie szkolnym.
