Często studenci, rozpoczynający swoją przygodę akademicką, mierzą się z wieloma nieznanymi tematami. Jednym z nich jest system punktów ECTS. Na pierwszy rzut oka wydaje się on dosyć skomplikowany i niejasny. Jednakże znajomość jego reguł może przynieść studentom sporo korzyści, zwłaszcza tym, którzy planują odbyć część swoich studiów lub też je kontynuować na zagranicznej uczelni.

Aktualność artykułu została zweryfikowana według stanu prawnego na dzień 19.07.2022 r.

System ECTS ma już dość długą historię – został wprowadzony w roku 1989 przez Komisję Europejską jako jeden z elementów programu Erasmus. W Polsce jest on powszechnie stosowany przez instytucje szkolnictwa wyższego od 2007 roku. ECTS (z ang. European Credit Transfer System) to Europejski System Transferu i Akumulacji Punktów, którego głównym zadaniem jest ujednolicenie sposobów studiowania na uczelniach europejskich oraz ułatwienie studentom zaliczenia okresu studiów odbytych poza jednostką macierzystą. System ten jest ukierunkowany na studenta i opisuje nakład pracy, jaki musi student włożyć w realizację programu studiów, który powinien przełożyć się na zdobycie konkretnych efektów uczenia się, czyli wiedzę, umiejętności oraz kompetencje społeczne.

Jak przyznawane są punkty ECTS?

System punktów kredytowych ECTS bazuje na nakładzie pracy studenta, potrzebnym do zrealizowania określonego przedmiotu czy też modułu. Jego głównym celem jest odwzorowanie pracochłonności konkretnego elementu kształcenia w odniesieniu do pracochłonności całego roku akademickiego.

Przyjmuje się, że 1 punkt ECTS przyznawany jest za 25-30 godzin pracy studenta. Czas pracy studenta jest zawsze szacowany w oparciu o nakład pracy przeciętnego studenta i nie jest bezpośrednio związany z liczbą godzin zajęć, tzw. godzinami kontaktowymi. W chwili ustalania czasu pracy studenta należy wziąć pod uwagę kilka składowych, tj.:

  • liczbę godzin trwania zajęć (tzw. godziny kontaktowe) na danym etapie studiów (semestrze, roku),
  • czas, jaki poświęcił student na indywidualną naukę przedmiotu lub pracę w grupach (przygotowanie się do zajęć, zbieranie materiałów, praca w laboratorium czy też przygotowanie projektów i prac zaliczeniowych),
  • czas poświęcony na naukę do zaliczeń końcowych przedmiotu (egzaminu pisemnego, ustnego),
  • czas potrzebny na obowiązkowe praktyki studenckie.

Punkty ECTS przyznawane są za każdy rodzaj zajęć (tj. wykłady, ćwiczenia, laboratoria, konwersatoria, lektoraty, zajęcia terenowe, praktyki). Wyjątkiem są zajęcia z wychowania fizycznego, które nie mają przyporządkowanych punktów ECTS. Przypisanie punktów do studenta następuje po zdobyciu wymaganych efektów uczenia się i zaliczeniu danego przedmiotu (uzyskaniu z niego pozytywnej oceny). Liczba punktów ECTS ma charakter bezwzględny i nigdy nie zależy od uzyskanego stopnia z przedmiotu.

Ile punktów ECTS należy zdobyć w ciągu roku akademickiego?

Liczba punktów ECTS, niezbędna do zaliczenia roku akademickiego, wynosi 60 (semestru, proporcjonalnie mniej, czyli 30). Może się zdarzyć, że podział punktów między semestry będzie asymetryczny, czyli w jednym semestrze należy zdobyć więcej punktów niż w drugim, lecz taka różnica nie powinna być znacząca.

Liczba punktów ECTS niezbędnych do uzyskania dyplomu ukończenia studiów jest też ściśle powiązana ze stopniem studiów i wynosi ona odpowiednio dla:

  • studiów I stopnia – co najmniej 180,
  • studiów II stopnia – co najmniej 90,
  • studiów jednolitych (5-letnich) – co najmniej 300,
  • studiów jednolitych (6-letnich) – co najmniej 360.

W sytuacji, gdy wystąpi niedobór punktów ECTS, niezbędne jest ich nadrobienie przed końcem ostatniego semestru nauki, aby uzyskać terminowo dyplom. Wszelkie kwestie związane z niedoborem punktów są zawsze uregulowane w regulaminie studiów obowiązującym na danej uczelni.

Punkty ECTS a studia na innej uczelni

System punktów ECTS ułatwia przepisywanie zajęć zrealizowanych na innej jednostce niż macierzysta uczelnia. Dzięki jasnym zasadom każdy student może bez problemu obliczyć, ile przedmiotów powinien zrealizować w ramach wybranej przez siebie wymiany akademickiej, aby została ona zaliczona jako rok (semestr) studiów na swojej Alma Mater. Zaliczenie wybranego etapu studiów na innej uczelni nie zwalnia jednak z obowiązku zaliczenia przedmiotów kierunkowych, czyli takich, dzięki którym zdobywa się adekwatne efekty uczenia się do studiowanego kierunku.

Studenci, którzy planują odbyć część studiów lub praktyki w ramach programu Erasmus+, są zobowiązani do zdobycia 30 punktów ECTS w jednym semestrze lub 60 punktów ECTS w ciągu całego roku akademickiego na wyjeździe. Wszelkie ustalenia dotyczące wymiany określa porozumienie o programie zajęć. Jest to umowa zawierana pomiędzy trzema stronami: studentem, uczelnią macierzystą oraz jednostką, przyjmującą studenta na wymianę i reguluje ona kwestie takie jak: lista przedmiotów, które będzie realizował student w trakcie wymiany oraz liczbę punktów ECTS przypisaną do zajęć. Więcej szczegółów oraz wszystkie wytyczne są dostępne u koordynatorów ds. mobilności lub w jednostkach uczelni odpowiedzialnych za współpracę międzynarodową.

Korzyści płynące z punktowego systemu kredytowego ECTS:

  • pozwala w przejrzysty sposób zaprezentować program studiów,
  • usprawnia proces rozliczania studiów (szczególnie okresu odbytego poza uczelnią macierzystą w kraju i za granicą),
  • służy do potwierdzania oraz zaliczenia kolejnych etapów kształcenia – system umożliwia uwzględnienie dorobku osiągniętego w różnych okresach życia, w różnych krajach, w różnych uczelniach oraz poza tradycyjnym systemem kształcenia,
  • ułatwia współpracę międzynarodową środowiska akademickiego (szczególnie w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego),
  • umożliwia porównywanie programów studiów między uczelniami polskimi, jak i zagranicznymi, co przyczynia się do budowania zaufania między uczelniami a rynkiem pracy,
  • ułatwia tworzenie indywidualnych ścieżek kształcenia studentów.

Bibliografia